Sezon na botwinkę w pełni, a to oznacza jedno – czas na chłodnik litewski! To orzeźwiająca, zimna zupa, która świetnie sprawdza się w ciepłe dni. Chłodnik litewski przygotowuje się na bazie kefiru, maślanki lub jogurtu – istnieje wiele wersji i wiele osób i całych rodzin ma swoją ulubioną, często wyjątkową. Ja proponuję klasyczną wersję na kefirze z dodatkiem jogurtu naturalnego, dzięki czemu chłodnik jest delikatniejszy i bardziej kremowy. Do tego chrupiąca rzodkiewka, świeży ogórek i obowiązkowo młoda botwinka – to smak lata zamknięty w talerzu. Choć w klasycznej wersji chłodnika litewskiego botwinkę zazwyczaj gotuje się w samej wodzie, ja polecam użyć bulion warzywny – dzięki temu zupa zyskuje głębszy i pełniejszy smak.
NAJPIERW OBEJRZYJ TO VIDEO Z PRZEPISEM NA CHŁODNIK LITEWSKI I PRZEKONAJ SIĘ JAK ŁATWO GO ZROBIĆ:
POTRZEBNE SKŁADNIKI:
📝 Składniki na 4 porcje:
🔹 2 małe pęczki botwinki lub 1 duży pęczek – łącznie około 350–400 g
🔹 750 ml kefiru
🔹 250 ml (1 szklanka) jogurtu naturalnego – najlepiej kremowego
🔹 1 pęczek rzodkiewki
🔹 4 średnie ogórki gruntowe – około 400 g łącznie
🔹 2 ząbki czosnku
🔹 1 pęczek świeżego koperku
🔹 1 pęczek szczypiorku
🔹 sól i pieprz do smaku – np. płaska łyżeczka soli i ½ łyżeczki pieprzu
🔹 1 łyżka soku z cytryny – lub więcej, jeśli lubisz wyraźniejszy smak
🔹 500 ml bulionu warzywnego – domowego lub kupnego (ewentualnie zwykłej wody)
CHŁODNIK LITEWSKI. KROK PO KROKU.
KROK 1.
Przygotuj botwinkę. Dobrze ją umyj i osusz. Oddziel buraczki od liści, obierz je i zetrzyj je na tarce o grubych oczkach lub jeśli wolisz to pokrój w cienkie plasterki lub drobną kostkę. Liście i łodygi pokrój na bardzo małe kawałki.
KROK 2.
Starte buraczki i pokrojone drobno łodygi przełóż do małego garnka i wlej bulion warzywny, a od momentu kiedy bulion się zagotuje, to zmniejsz ogień i gotuj pod przykryciem ok. 10 minut, aż zmiękną. Następnie dodaj do buraczków pokrojono drobne liście i gotuj również pod przykryciem kolejne 5 minut aż do miękkości. Odstaw do całkowitego ostudzenia (możesz przyspieszyć chłodzenie, wkładając garnek do zimnej wody lub lodu – jeśli ci się śpieszy).
KROK 3.
Podczas gdy ugotowana botwinka się studzi, to zetrzyj na tarce o grubych oczkach rzodkiewki (lub jeśli wolisz, to pokrój na drobne kawałki) oraz zetrzyj na tarce obrane ogórki gruntowe. Obierz czosnek i zetrzyj na tarce o drobnych oczkach lub drobno posiekaj. Koperek oraz szczypiorek również bardzo drobno posiekaj.
KROK 4.
Gdy botwinka będzie już zimna to przelej ją do miski wraz z bulionem w którym się gotowała i dodaj startą rzodkiewkę, ogórek, koperek oraz posiekany szczypiorek.
KROK 5.
Potem wlej kefir oraz dodaj jogurt naturalny oraz sok z cytryny. Dodaj też sól, pieprz oraz starty czosnek. Ilość soli i pieprzu według uznania. Bardzo dobrze wszystko przemieszaj aż do dokładnego połączenia składników. Chłodnik najlepiej smakuje dobrze schłodzony – wstaw go do lodówki na minimum 2 – 3 godziny. Nabierze też intensywniejszego koloru. Podawaj z jajkiem na twardo lub z gotowanymi młodymi ziemniaczkami z koperkiem. Pycha! 🙂
W tradycyjnej litewskiej kuchni chłodnik – znany tam jako šaltibarščiai – był podawany bardzo prosto, ale konkretnie. Obowiązkowo towarzyszyły mu ciepłe ziemniaki posypane koperkiem, najczęściej ugotowane w mundurkach lub młode, delikatne ziemniaczki z masłem 🥔🌿🧈. To połączenie zimnej, kwaśnej zupy z gorącym, sycącym dodatkiem dawało idealny balans smaków i temperatur – coś, co Litwini naprawdę doceniają do dziś! W dawnych czasach nie podawano do chłodnika pieczywa – zupa i ziemniaki w zupełności wystarczały jako pełnowartościowy letni obiad.
SMACZNEGO I FAJNIE SPĘDZONEGO, BŁOGOSŁAWIONEGO DNIA ♥
MASZ OCHOTĘ NA INNE WIOSENNE ZUPY? SZCZEGÓLNIE POLECAM:
Botwinka. Przepis na zupę z botwiny. – Kuchnia Izy
Zupa z młodej kapusty. Wersja bez mięsa. – Kuchnia Izy
Zupa krem z młodej marchewki i mleczka kokosowego. – Kuchnia Izy
Zupa krem ze szparagów. Zielonych szparagów. – Kuchnia Izy
Zupa krem z białych warzyw. – Kuchnia Izy
Zupa krem z cukinii. – Kuchnia Izy
Zupa koperkowa z kwaśną śmietaną. – Kuchnia Izy
WARTOŚĆ ODŻYWCZA:
Z podanych proporcji wyjdą 4 porcje.
Jedna porcja będzie miała w przybliżeniu:
🔥 Kalorie: 167
💪 Białko: 10,6 g
🧈 Tłuszcze: 6,4 g
🥔 Węglowodany: 17,4 g
CHŁODNIK LITEWSKI. SKŁADNIKI, PRZYGOTOWANIE, MOŻLIWOŚĆ WYDRUKOWANIA.
Składniki
Method
- Przygotuj botwinkę. Dobrze ją umyj i osusz. Oddziel buraczki od liści, obierz je i zetrzyj je na tarce o grubych oczkach lub jeśli wolisz to pokrój w cienkie plasterki lub drobną kostkę. Liście i łodygi pokrój na bardzo małe kawałki. Starte buraczki i pokrojone drobno łodygi przełóż do małego garnka i wlej bulion warzywny, a od momentu kiedy bulion się zagotuje, to zmniejsz ogień i gotuj pod przykryciem ok. 10 minut, aż zmiękną. Następnie dodaj do buraczków pokrojono drobne liście i gotuj również pod przykryciem kolejne 5 minut aż do miękkości. Odstaw do całkowitego ostudzenia (możesz przyspieszyć chłodzenie, wkładając garnek do zimnej wody lub lodu – jeśli ci się śpieszy).
- Podczas gdy ugotowana botwinka się studzi, to zetrzyj na tarce o grubych oczkach rzodkiewki (lub jeśli wolisz, to pokrój na drobne kawałki) oraz zetrzyj na tarce obrane ogórki gruntowe. Obierz czosnek i zetrzyj na tarce o drobnych oczkach lub drobno posiekaj. Koperek oraz szczypiorek również bardzo drobno posiekaj.
- Gdy botwinka będzie już zimna to przelej ją do miski wraz z bulionem w którym się gotowała i dodaj startą rzodkiewkę, ogórek, koperek oraz posiekany szczypiorek.
- Potem wlej kefir oraz dodaj jogurt naturalny oraz sok z cytryny. Dodaj też sól, pieprz oraz czosnek. Ilość soli i pieprzu według uznania. Bardzo dobrze wszystko przemieszaj aż do dokładnego połączenia składników. Chłodnik najlepiej smakuje dobrze schłodzony – wstaw go do lodówki na minimum 2 – 3 godziny. Podawaj z jajkiem na twardo lub z gotowanymi młodymi ziemniaczkami z koperkiem. Pycha! 🙂
Film
❓ FAQ – Chłodnik litewski
Jak długo można przechowywać chłodnik litewski w lodówce?
Chłodnik najlepiej smakuje dobrze schłodzony, w dniu przygotowania lub następnego dnia. Możesz przechowywać go w lodówce do 2 dni w szczelnie zamkniętym pojemniku. Po tym czasie warzywa zaczynają tracić świeżość, a smak staje się mniej intensywny. Jeśli dodajesz jajko na twardo – najlepiej wkładać je bezpośrednio do porcji, a nie przechowywać razem z całością.
Czy kefir można zastąpić maślanką lub jogurtem?
Tak! Jeśli nie masz kefiru, możesz użyć maślanki, jogurtu naturalnego lub połączyć je ze sobą. Kefir daje lekko kwaskowy, wyrazisty smak, maślanka jest delikatniejsza, a jogurt sprawia, że chłodnik będzie bardziej kremowy. Możesz dostosować proporcje do własnych upodobań – ważne, żeby chłodnik był dobrze schłodzony i miał odpowiednią konsystencję.
Czy bulion warzywny jest konieczny?
Nie jest obowiązkowy – tradycyjnie botwinkę gotowano po prostu w wodzie. Ale bulion warzywny daje głębszy i bardziej wyrazisty smak, dlatego zdecydowanie warto go użyć. Jeśli nie masz bulionu, możesz użyć osolonej wody z odrobiną soku z cytryny lub octu.
Czy można przygotować chłodnik wcześniej?
Jak najbardziej! Chłodnik można zrobić nawet dzień wcześniej – po kilku godzinach w lodówce smaki się „przegryzą” i zupa będzie jeszcze lepsza. Pamiętaj tylko, żeby dodać czosnek i przyprawy tuż przed schłodzeniem, aby aromat był świeży.
Czy można dodać inne warzywa?
Oczywiście! Najczęściej dodaje się ogórki i rzodkiewki, ale sprawdzą się też: posiekany szczaw, szczypiorek czosnkowy, a nawet odrobina startego chrzanu, jeśli lubisz bardziej pikantne smaki. Eksperymentuj – chłodnik lubi warzywne dodatki! 🥒🌿
Czy chłodnik litewski można zamrozić?
Nie polecam. Chłodnik na bazie kefiru i jogurtu po rozmrożeniu traci konsystencję – może się zwarzyć, a warzywa stają się miękkie i wodniste. Lepiej zjeść go świeżego lub w ciągu dwóch dni.
