Żurek na zakwasie z białą kiełbasą – tradycyjna zupa wielkanocna

Tradycyjny żurek na zakwasie to jedna z tych zup, które od razu przywołują wspomnienia domowego ciepła i świątecznego stołu. W mojej rodzinie to babcie były prawdziwymi mistrzyniami w przygotowywaniu tej kwaśnej, aromatycznej zupy. Ja staram się kontynuować tę piękną tradycję, szczególnie w okresie Wielkanocy, który ma dla mnie ogromne znaczenie. Tym razem przygotowałam treściwy żurek z dodatkiem wędzonego boczku, białej kiełbasy oraz kiełbasy śląskiej. Zupę podałam oczywiście z jajkiem na twardo – tak jak robiło się to u nas w domu od zawsze.

Jeśli chcesz szybko zobaczyć tylko przepis, to kliknij “skocz do przepisu”. Jeśli chcesz dowiedzieć się czegoś więcej, to czytaj dalej…

Jeśli nie masz domowego zakwasu, nic nie szkodzi – kupny zakwas do żurku też świetnie się sprawdzi. Najważniejsze, by dobrze doprawić zupę i dać jej chwilę, by wszystkie smaki się połączyły. Mój przepis na żurek z białą kiełbasą to połączenie tradycji z prostotą, którą można z łatwością odtworzyć w każdej kuchni. To danie nie tylko syci, ale i wzrusza – bo żurek to coś więcej niż zupa ♥. To smak rodzinnych spotkań, wspólnych świąt i pachnącej kuchni, w której zawsze działo się coś wyjątkowego.

NAJPIERW OBEJRZYJ TO VIDEO Z PRZEPISEM NA ŻUREK I PRZEKONAJ SIĘ JAK ŁATWO GO ZROBIĆ:

POTRZEBNE SKŁADNIKI NA ŻUREK (8 – 10 porcji):

🥣 Składniki na bulion warzywno-mięsny:

🔹 1 korzeń pietruszki
🔹 Kawałek selera (pół małego albo 1/4 dużego)
🔹 3 średnie marchewki
🔹 2 duże ząbki czosnku, lekko zgniecione
🔹 1 por (biała i jasnozielona część)
🔹 2,5 litra (2500 ml) zimnej wody
🔹 2–3 liście laurowe
🔹 5 x ziele angielskie oraz 5 x czarny pieprz w kulkach
🔹 2 x kość wędzona wieprzowa (można zastąpić kawałkiem boczku wędzonego, żeberkami)
🔹 Pół garści suszonych grzybów – opcjonalnie
🔹 1 łyżeczka soli – lub więcej do smaku
🔹 1 cebula (może być opalona)

🍖 Pozostałe składniki:

🔹 300–350 g wędzonego boczku
🔹 500–600 g białej kiełbasy (użyłam parzonej)
🔹 200–300 g kiełbasy śląskiej
🔹 2 czubate łyżeczki majeranku
🔹 1 średnia cebula
🔹 1 łyżeczka chrzanu – opcjonalnie
🔹 500 ml zakwasu – domowego lub kupnego
🔹 Sól i pieprz do smaku
🔹 Tłuszcz do podsmażenia – opcjonalnie (smalec lub olej)
🔹 3/4 szklanki śmietanki 30% lub 200 g kwaśnej śmietany 12% albo 18%
         (śmietankę 30% można wlać bezpośrednio do zupy, kwaśną należy zahartować)

📌 Wskazówki odnośnie zakwasu: Jeśli używasz domowego zakwasu, upewnij się, że jest dobrze sfermentowany (powinien mieć kwaśny, lekko piekący zapach i lekko mętny wygląd).
– W przypadku zakwasu kupnego, warto sięgnąć po ten z krótkim, prostym składem – najlepiej tylko woda, mąka żytnia i czosnek plus ewentualne przyprawy.
– Dobrze wstrząśnij butelką przed dodaniem – zakwas ma tendencję do rozwarstwiania się !!!
– Zacznij od mniejszej ilości (np. 400 ml), dodaj więcej po spróbowaniu – każdy zakwas różni się intensywnością.

ŻUREK NA ZAKWASIE. KROK PO KROKU.

KROK 1.

W garnku umieść kawałek selera, marchewki (w całości), por (część biała i lekko zielona), korzeń pietruszki, lekko zgniecione ząbki czosnku oraz przekrojoną na pół cebulę. Cebulę możesz wcześniej opalić na gazie albo na suchej patelni. Dodaj wędzone kości i zalej 2,5 litrami zimnej wody. Dodaj liść laurowy, ziele angielskie, czarny pieprz oraz sól. Jeśli masz, to dodaj pół garści suszonych grzybów leśnych. Od momentu kiedy woda się zagotuje, to zmniejsz ogień i gotuj na małym ogniu pod przykryciem około jedną godzinę. Po ugotowaniu wyjmij kości i wszystkie warzywa. Bulion możesz odcedzić jeśli chcesz mieć “czystą zupę”. Marchewkę zostaw na później – doda się ją na końcu do zupy.

👉 Wskazówka: Jeśli nie masz wędzonych kości, możesz je zastąpić kawałkiem wędzonego boczku, żeberkami, wędzoną kiełbasą lub nawet wędzoną słoniną (dla smaku). Boczek surowy wędzony (nie parzony) daje najwięcej aromatu – idealny do długiego gotowania. Jeśli chcesz go użyć zamiast kości to dodaj około 150 – 200 g .

👉 Wskazówka: Jeśli nie masz nic wędzonego, nie martw się — bulion na samych warzywach również będzie dobrą bazą do żurku. Warto wtedy dodać nieco więcej czosnku, odrobinę suszonych grzybów lub łyżeczkę wędzonej papryki, które wzbogacą smak i dodadzą głębi. Po dodaniu zakwasu i przypraw żurek i tak będzie aromatyczny i pełen charakteru.

KROK 2.

Podczas gdy bulion się gotuje, to przygotuj resztę składników. Pokrój wędzony boczek w paski (jeśli boczek ma twardą, grubą skórkę, najlepiej ją odkroić), kiełbasę śląską pokrój na mniejsze kawałki, a białą kiełbasę w 1 – 1,5 cm plastry. Cebulę pokrój w drobną kostkę.

KROK 3.

Rozgrzej suchą patelnię (lub z odrobiną tłuszczu, jeśli boczek jest chudy). Wrzuć boczek i smaż na średnim ogniu przez kilka minut (5 – 7 minut), aż wytopi się tłuszcz i boczek lekko się zarumieni. Dodaj pokrojoną cebulę, przemieszaj z boczkiem i smaż razem, aż cebula się zeszkli (około 2 – 3 minuty) i zacznie lekko się karmelizować. Zamieszaj od czasu do czasu. Zdejmij z ognia i wrzuć całość do bulionu – razem z tłuszczykiem, jeśli chcesz uzyskać więcej smaku.

KROK 4.

W razie konieczności dodaj więcej tłuszczu np. łyżkę smalcu i wrzuć pokrojoną drobno kiełbasę śląską na patelnię na której smażył się boczek z cebulą. Smaż ją na średnim ogniu około 2 – 3 minuty aż się zarumieni, a potem dodaj pokrojoną w plastry parzoną białą kiełbasę i przemieszaj z kiełbasą śląską. Zwiększ ogień na mocniejszy i podsmażaj wszystko jeszcze z 2 minuty, dość często mieszając. W międzyczasie posyp kiełbasy czubatą łyżeczką majeranku i dobrze przemieszaj. Kiedy biała kiełbasa będzie ładnie zarumieniona, wrzuć całą zawartość do zupy. Gotuj zupę z kiełbasą około 10 minut.

KROK 5.

Przed wlaniem zakwasu bardzo dobrze go wymieszaj, żeby mąka nie była zbita na dnie albo dobrze wstrząśnij butelką. Po tym czasie wlej powoli zakwas, cały czas mieszając. Dzięki temu nie zrobi się „mleczna zawiesina”. Gdy cały zakwas jest już w garnku, doprowadź zupę do lekkiego wrzenia – niech tylko „mruga”. Gotuj na małym ogniu ok. 10–15 minut, by smaki się połączyły i zupa lekko zgęstniała. Dodaj też czubatą łyżeczkę majeranku lub więcej jeśli chcesz oraz opcjonalnie tarty chrzan (dodaj chrzan tylko jeśli lubisz). Pokrój ugotowaną marchewkę w plasterki i przełóż ją do zupy. Na końcu, również jeśli chcesz, dodaj śmietankę 30 % albo kwaśną śmietanę 12 albo 18 %. Śmietankę 30 % nie trzeba hartować i dodaje się ją bezpośrednio do zupy. Wtedy dodaj ją na samym końcu lub na ostatnie 2–3 minuty gotowania. Jeśli chcesz użyć kwaśną śmietanę 12 % albo 18 % to przed dodaniem do zupy MUSISZ ją zahartować, aby się nie zwarzyła. W razie konieczności dopraw zupę solą i (albo) pieprzem.

Hartowanie polega na tym, że do miseczki ze śmietaną dodajemy stopniowo kilka łyżek gorącego żurku, cały czas energicznie mieszając – dzięki temu śmietana stopniowo się ogrzewa i nie zwarzy się w kontakcie z wysoką temperaturą. Dopiero tak zahartowaną śmietanę można powoli wlać do zupy, mieszając całość, najlepiej już po zdjęciu garnka z ognia lub na bardzo małym ogniu.

👉 Wskazówka: Jeśli zakwas jest bardzo kwaśny, zacznij od połowy ilości, spróbuj i ewentualnie dolej więcej.

👉 Wskazówka: Chrzan (opcjonalnie) dodaj na końcu gotowania, około 5–10 minut po wlaniu zakwasu, gdy zupa już się trochę przegryzie. Dzięki temu zachowa swój wyrazisty smak i nie straci ostrości. Wystarczy 1–2 łyżeczki, ale najlepiej dodawaj stopniowo i próbuj – żurek ma być kwaśny i lekko pikantny, nie “ostry jak musztarda”.

📌 Wskazówka: Nie zapomnij przemieszać zakwasu przed wlaniem go do zupy! W zakwasie na dnie zbiera się gęsta zawiesina mąki. Jeśli nie zostanie dobrze rozmieszana i trafi nagle do gorącego bulionu, mąka może się ściąć i skleić w grudki, zupełnie jak źle wsypana mąka do sosu.

🥄 Co czyni żurek wyjątkowym?

• Zakwas – to jego serce. Naturalnie fermentowany zakwas nadaje zupie głębi i lekkiej kwaśności, której nie da się podrobić.
• Tradycja – żurek towarzyszy Polakom od wieków, był jadany zarówno przez chłopów, jak i na szlacheckich stołach.
• Wszechstronność – możesz dodać do niego białą kiełbasę, jajko, ziemniaki, grzyby, a nawet chrzan, jeśli lubisz bardziej wyrazisty smak.

W dniu, gdy świętujemy największe zwycięstwo życia nad śmiercią, życzę Wam nie tylko duchowego odrodzenia, ale i żurku tak dobrego, że nikt nie zapyta o deser 😉 Niech biała kiełbasa przypomina, że proste rzeczy dają najwięcej radości, a jajko – że w każdej skorupce kryje się nowe życie. Wesołych, pełnych miłości i smaku Świąt Wielkanocnych! Niech Zmartwychwstanie Chrystusa napełni Wasze serca nadzieją, a stół – aromatem najlepszego żurku na zakwasie.

SZUKASZ INNYCH DAŃ/WYPIEKÓW WIELKANOCNYCH? MAM DLA CIEBIE RÓWNIEŻ TE POMYSŁY:

Pieczona biała kiełbasa w sosie chrzanowym. – Kuchnia Izy

Babka jogurtowa. – Kuchnia Izy

Pasztet jajeczny z porem. – Kuchnia Izy

Pieczona biała kiełbasa w piwie z cebulą. – Kuchnia Izy

Sałatka z jajkami na twardo i warzywami. – Kuchnia Izy

Sałatka jarzynowa. – Kuchnia Izy

Sernik z wiaderka. Najlepszy przepis. – Kuchnia Izy

Pasztet jajeczny z pieczarkami. – Kuchnia Izy

WARTOŚĆ ODŻYWCZA:

Z podanych proporcji wyjdzie około 8 – 10 porcji zupy.

Jedna większa porcja (1/8) będzie miała w przybliżeniu:

🔥 Kalorie: 648 
💪 Białko: 22,6 g
🧈 Tłuszcze: 56,2 g
🥔 Węglowodany: 13,4 g

ŻUREK NA ZAKWASIE Z BIAŁĄ KIEŁBASĄ. SKŁADNIKI, PRZYGOTOWANIE, MOŻLIWOŚĆ WYDRUKOWANIA.

Żurek wielkanocny – Najczęściej zadawane pytania! 🍲🐣

❓ Czy mogę użyć białej kiełbasy surowej zamiast parzonej?
✅ Tak, ale trzeba ją wtedy dłużej gotować – najlepiej w bulionie przed dodaniem zakwasu. Dzięki temu zupa zyska jeszcze więcej smaku.

❓ Czy żurek musi zawierać wędzone składniki?
✅ Nie. Jeśli nie masz wędzonych kości czy boczku, możesz przygotować żurek wyłącznie na warzywach. Warto wtedy dodać więcej czosnku, suszone grzyby lub szczyptę wędzonej papryki dla głębi smaku.

❓ Czy zakwas mogę zastąpić gotowym z butelki?
✅ Jak najbardziej! Gotowy zakwas ze sklepu sprawdzi się dobrze, ale warto sięgać po sprawdzone marki. Zawsze dodawaj go stopniowo i próbuj – niektóre są bardziej kwaśne.

❓ Co zrobić, żeby śmietana się nie zważyła?
✅ Jeśli używasz kwaśnej śmietany (12% lub 18%), koniecznie ją zahartuj. Dodaj do niej kilka łyżek gorącej zupy, mieszaj energicznie, a potem wlej do garnka. Śmietanki 30% nie trzeba hartować – możesz dodać ją bezpośrednio.

❓ Czy można pominąć chrzan?
✅ Oczywiście – to składnik opcjonalny. Jeśli lubisz ostrzejszy smak, dodaj 1–2 łyżeczki pod koniec gotowania. Chrzan doda zupie charakteru, ale żurek bez niego też będzie pyszny.

❓ Jak przechowywać żurek?
✅ Najlepiej w lodówce, szczelnie przykryty. Bez dodatku śmietany może stać do 4–5 dni. Ze śmietaną – do 3 dni. Można też zamrozić, ale bez śmietany.

❓ Czy mogę dodać jajka bezpośrednio do garnka?
✅ Tradycyjnie żurek podaje się z jajkiem na twardo – najlepiej ugotować je osobno i dodać do talerza przed podaniem. Dzięki temu nie stracą ładnego wyglądu.