Kutia Wigilijna.

Kutia to jedno z najbardziej symbolicznych dań wigilijnych, szczególnie popularne na Podlasiu, Lubelszczyźnie i we wschodniej Polsce. To słodka potrawa z pszenicy, maku, miodu i bakalii, która od pokoleń gości na świątecznych stołach. Kutia symbolizuje obfitość i rodzinne ciepło. Choć dawniej jej przygotowanie było czasochłonne, dziś coraz więcej osób szuka wersji szybkiej i bezproblemowej – i właśnie taką chcę Wam zaproponować. W mojej wersji używam suchego, mielonego maku, który nie wymaga mielenia ani specjalnego sprzętu – to świetne rozwiązanie dla osób ceniących prostotę oraz pszenicy obrobionej, czyli pozbawionej łuski. Nie zabraknie tu także klasycznych składników: pszenicy, miodu i ulubionych bakalii, które możesz dowolnie dobierać. Dla większej kremowości dodałam trochę śmietanki 30%, dzięki czemu kutia jest delikatna i aksamitna. Jeśli szukasz łatwego, a jednocześnie pysznego przepisu na kutię – ta wersja będzie idealna.

NAJPIERW OBEJRZYJ TO VIDEO Z PRZEPISEM NA KUTIĘ I PRZEKONAJ SIĘ JAK ŁATWO JĄ ZROBIĆ:

POTRZEBNE SKŁADNIKI:

🍯 Składniki na około 6–8 porcji:

🔹 1 szklanka pszenicy obrobionej, czyli pozbawionej łuski (standardowa szklanka – 250 ml)
🔹 1 szklanka suchego, mielonego maku + gorące mleko do zalania maku
🔹 6–8 łyżek płynnego miodu (np. akacjowego) – im więcej dodasz, tym słodsza kutia
🔹 1 łyżeczka ekstraktu migdałowego (opcjonalnie)
🔹 szczypta soli (ok. 1/4 łyżeczki)
🔹 1/2 szklanki śmietanki 30% (ok. 125 ml)
🔹 300–500 g bakalii – dowolne mieszanki według uznania np.:
🔹 ok. 150 g rodzynek
🔹 ok. 150 g orzechów włoskich
🔹 ok. 50–100 g kandyzowanej skórki pomarańczowej (opcjonalnie)
🔹 ok. 100–150 g płatków migdałowych (opcjonalnie)

KUTIA. KROK PO KROKU.

KROK 1.

Do przygotowania tej kutii wykorzystałam “gotową pszenicę do kutii”, czyli obrobionej, pozbawionej łuski. Taka pszenica skraca czas przygotowania, bo nie wymaga obierania.(Jeśli zdecydujesz się na pszenicę w łusce, trzeba ją wcześniej namoczyć i pozbawić skórki, co zajmuje więcej czasu. Niezależnie jednak od wybranego rodzaju, pszenicę zawsze należy dokładnie przepłukać, namoczyć i ugotować, aż stanie się miękka.)

Dobrze przepłucz na sitku jedną szklankę oczyszczonej pszenicy, przełóż ją do dużej miski, zalej około 3 szklankami zimnej wody i odstaw na 8–12 godzin, aby ziarna dobrze napęczniały. Po moczeniu odlej wodę, przełóż pszenicę do garnka, zalej 1 litrem świeżej wody, zagotuj, a następnie gotuj na małym ogniu, aż będzie miękka. Od czasu do czasu zamieszaj. Czas gotowania pszenicy do kutii może wynosić 20–30 minut, a często nawet dłużej — zależy to od odmiany, stopnia obróbki, wieku ziaren oraz długości moczenia, dlatego najlepiej nie trzymać się sztywnego czasu, tylko obserwować ziarna. Pszenica jest gotowa, gdy ziarno się otwiera, staje się miękkie, ale sprężyste i nie ma już twardego środka — wtedy możesz ją odcedzić i użyć do przygotowania kutii.

KROK 2.

Do garnka wsyp suchy mielony mak. Zalej gorącym mlekiem – tylko do przykrycia, nie za dużo! Odstaw na około 30 – 60 minut, aż napęcznieje i zrobi się gęsty. Jeśli trzeba, dodaj odrobinę mleka, aby masa była wilgotna, miękka i kremowa, ale nie płynna. Natomiast jeśli zostało za dużo mleka, to odcedź mak na sitku. Uwaga: mak mielony suchy tylko zaparzamy – nie trzeba go już gotować ani mielić. Rodzynki zalej gorącą wodą i odstaw na 15 minut. Odcedź. Orzechy posiekaj średnio drobno. Płatki migdałowe (jeśli je dodajesz) posiekaj na mniejsze kawałki.

KROK 3.

W misce umieść pszenicę, mak, rodzynki oraz bakalie. Jeśli chodzi o bakalie to wykorzystałam orzechy włoskie, rodzynki, posiekane płatki migdałowe oraz kandyzowaną skórkę pomarańczową. Ty natomiast możesz użyć dowolnych. Warto dodać minimum 300 gramów różnych bakalii, a max 500 g.

KROK 4.

Dodaj też miód w formie płynnej oraz śmietankę 30 %. Zacznij od dodania 6 łyżek miodu i jeśli kutia wyda Ci się za mało słodka, to dodaj 1 – 2 łyżki miodu więcej. Moim zdaniem miód wystarczy, aby dodać odpowiedniej słodyczy, ale jeśli chcesz to możesz dodać trochę cukru (zwykłego lub cukru pudru). Polecam też dodać ekstrakt albo aromat migdałowy (jeśli masz).

SMACZNEGO I CUDOWNIE SPĘDZONYCH ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA ♥

MAM DLA CIEBIE RÓWNIEŻ INNE PYSZNE POTRAWY ŚWIĄTECZNE:

Kapusta z grochem. – Kuchnia Izy

Bigos wigilijny. Bigos bez mięsa. – Kuchnia Izy

Kapusta z grzybami. Wigilijna. – Kuchnia Izy

Szybki piernik na oleju. – Kuchnia Izy

Ryba po grecku. – Kuchnia Izy

Sałatka jarzynowa. – Kuchnia Izy

Barszcz czerwony wigilijny. Przepis jak u babci. – Kuchnia Izy

Wigilijna zupa grzybowa. Mój ulubiony przepis ♥ – Kuchnia Izy

WARTOŚĆ ODŻYWCZA:

Z podanych składników wyjdzie około 6 – 8 porcja.
Jedna mniejsza porcja, czyli 1/8 będzie miała w przybliżeniu:
🔥 Kalorie:  567 kcal
💪 Białko:  ok. 13,5 g
🧈 Tłuszcze: ok. 33,5 g
🥔 Węglowodany: ok. 61,5 g

Wartość policzona przy użyciu 6 łyżek miodu i 300 g bakalii.

KUTIA. SKŁADNIKI, PRZYGOTOWANIE, MOŻLIWOŚĆ WYDRUKOWANIA.

❓ FAQ – Kutia Wigilijna

⭐ Czy mogę użyć pszenicy w łusce zamiast pszenicy obrobionej?

Tak, ale wymaga to więcej pracy. Pszenicę w łusce trzeba namoczyć na noc, a następnie obrać i gotować nieco dłużej. Pszenica obrobiona (do kutii) znacząco skraca przygotowanie i jest wygodniejsza w użyciu.

⭐ Czy mogę użyć maku niemielonego?

Możesz, ale trzeba go najpierw ugotować i zmielić dwukrotnie. Mielony mak suchy jest gotowy do użycia – wystarczy go zaparzyć gorącym mlekiem, dlatego oszczędza sporo czasu.

⭐ Czym mogę zastąpić śmietankę 30%?

Jeśli chcesz lżejszą wersję, możesz dodać:

• mleko pełne,
• mleko skondensowane niesłodzone,
• jogurt grecki (doda kremowości, ale zmieni smak na lekko kwaśny).
  Możesz też pominąć śmietankę – kutia będzie wtedy bardziej sypka i klasyczna.

⭐ Jakie bakalie najlepiej pasują do kutii?

Najczęściej używa się: rodzynek, orzechów włoskich, płatków migdałowych, skórki pomarańczowej.
Możesz też dodać żurawinę, daktyle, figi, suszone morele lub orzechy laskowe. Ważne, aby łączna ilość bakalii wynosiła 300–500 g.

⭐ Czy kutia powinna być bardziej gęsta czy bardziej płynna?

To zależy od preferencji i regionu.

• Dodanie większej ilości śmietanki sprawi, że będzie bardziej kremowa i wilgotna.
• Jeśli wolisz tradycyjną, bardziej sypką kutię – dodaj jej mniej lub wcale.

Zawsze najlepiej doprawić konsystencję na sam koniec.

⭐ Jak doprawić kutię, jeśli jest mało słodka?

Najlepiej dodać więcej miodu. Możesz też dorzucić odrobinę cukru lub cukru pudru, ale miód daje kutii tradycyjny smak i aromat.

⭐ Po co dodaje się ekstrakt migdałowy?

Ekstrakt migdałowy podbija smak bakalii i maku, dodaje „świątecznego” aromatu i sprawia, że kutia jest bardziej wyrazista. To dodatek opcjonalny, ale bardzo polecany.

⭐ Czy kutię można przygotować dzień wcześniej?

Tak – a nawet warto!
Kutia po kilku godzinach w lodówce nabiera lepszego smaku, a składniki idealnie się przegryzają. W dniu podania możesz dodać odrobinę śmietanki, jeśli wydaje się zbyt sucha.

⭐ Jak przechowywać kutię?

Przechowuj ją w lodówce, w szczelnym pojemniku, do 3–4 dni.
Kutii nie mrozimy – po rozmrożeniu zmienia się konsystencja maku.

⭐ Czy muszę namaczać rodzynki?

Tak – wystarczy 10–15 minut w gorącej wodzie. Dzięki temu są miękkie i soczyste, a kutia nie robi się twarda czy sucha.

Dlaczego podaje się kutię na Wigilię?

Kutia ma głęboką, symboliczną wymowę, która w czasie Bożego Narodzenia nabiera jeszcze bardziej duchowego znaczenia.

Symbol obfitości i Bożego błogosławieństwa na Nowy Rok
Pszenica, miód i mak od wieków uważano za składniki przynoszące dostatek, pokój i pomyślność. W tradycji ludowej wierzyło się, że spożycie kutii w Wigilię przynosi Boże błogosławieństwo na nadchodzący rok – zarówno materialne, jak i duchowe.

Związek z dawnymi tradycjami rodzinnymi oraz narodzeniem Pana Jezusa ♥ ♥♥
Kutia była jedną z najstarszych potraw wigilijnych, spożywaną przy pierwszej gwiazdce – symbolu, który przypomina o gwieździe prowadzącej pasterzy do Dzieciątka Jezus. W wielu domach podawana była jako pierwsza lub jedna z pierwszych potraw, podkreślając jedność rodziny i pamięć o przodkach, ale także radość z narodzin Zbawiciela.

Potrawa postna, przygotowująca do świętowania narodzin Jezusa
Tradycyjna Wigilia była dniem postu, a kutia – lekka, bezmięsna i oparta na prostych składnikach – doskonale wpisywała się w atmosferę oczekiwania na nadejście Pana Jezusa. Jej słodycz miała symbolizować nadzieję i radość płynącą z przyjścia Dzieciątka.

Symbol życia, odrodzenia i światła, które przynosi Chrystus
Pszenica, czyli ziarno dające życie, od starożytności była znakiem odnowy. W połączeniu z miodem, który symbolizował Bożą łaskę, oraz makiem – obfitość i pokój – tworzy potrawę o wyjątkowym, niemal sakralnym charakterze. W wigilijny wieczór kutia przypomina, że narodziny Jezusa przynoszą światu nowe życie, pokój i nadzieję.

---

Gdzie kutia jest popularna w Polsce?

Najczęściej spotkasz ją w:

• Podlaskiem
• Lubelskiem
• podkarpackich rejonach Kresowych tradycji
• rodzinach z korzeniami na Wschodzie

Na zachodzie i północy Polski kutia pojawia się rzadziej, choć w ostatnich latach staje się popularnym dodatkiem na świątecznym stole.