Bigos Staropolski

Bigos staropolski to tradycyjny, bardzo aromatyczny polski bigos przygotowywany powoli, na kilka etapów, z dużą ilością mięsa, wędzonek i kapusty (kiszonej i świeżej). Jest to jedna z najbardziej klasycznych wersji bigosu, znana z kuchni szlacheckiej — cięższa, mięsna, głęboka w smaku i dojrzewająca z każdym odgrzewaniem. Mam dla Ciebie przepis na fantastyczną wersję tego bigosu na duży garnek, który robi się 2 – 3 dni, bo każde odgrzewanie wspaniale pogłębia smak. Określenie „staropolski” odnosi się do dawnych metod przygotowania bigosu, kiedy gotowano go długo, używano wielu rodzajów mięsa (w tym często dziczyzny), wędzonek i dodatków poprawiających smak. To także bigos „na bogato” — taki, jaki jadano w polskich dworach. Jeśli szukasz przepisu na równie pyszny bigos, ale na nieco mniej porcji, to polecam ten z tego przepisu: Bigos z kapusty kiszonej i słodkiej. Mój ulubiony przepis ♥ – Kuchnia Izy

NAJPIERW OBEJRZYJ TO VIDEO Z PRZEPISEM NA BIGOS STAROPOLSKI I PRZEKONAJ SIĘ JAK ŁATWO GO ZROBIĆ:

POTRZEBNE SKŁADNIKI:

Z takiej ilości składników wyjdzie bardzo duży garnek bigosu – to proporcje typowe na większą imprezę, święta albo porcjowanie do mrożenia. Przyjmuje się, że 1 porcja bigosu to ok. 300–400 g (w zależności od apetytu). Po ugotowaniu bigos traci trochę wody, ale całość zwykle daje łącznie ok. 8–9 kg gotowego bigosu. Z podanych składników otrzymasz około: 22–28 porcji bigosu (średnio przyjmij 25). To idealna ilość do mrożenia na wiele obiadów albo podania 12–14 osobom na dwa dni.

🍲 Składniki na duży garnek bigosu – około 25 porcji:

🥬 Kapusta

🔹 3 kg kapusty kiszonej (dobrej jakościowo)
🔹 1 kg kapusty świeżej, poszatkowanej

🥩 Mięso (powinno być różne):

🔹 1 kg łopatki wieprzowej (lub innego mięsa – np. dziczyzny/sarniny)
🔹 0,5 kg karkówki wieprzowej
🔹 1 kg wołowiny (łopatka, pręga, mostek, rozbratel – wybierz jeden lub mieszankę)
🔹 0,5 kg boczku wędzonego
🔹 0,6–0,8 kg dobrej kiełbasy (wiejska, jałowcowa lub podwędzana)

🧂 Przyprawy do doprawienia boczku i kiełbasy (mieszane razem w jednej misce):

🔹 1 łyżeczka czosnku granulowanego
🔹 1 łyżeczka słodkiej papryki wędzonej
🔹 1/2 łyżeczki mielonego czarnego pieprzu

🧂 Przyprawy do doprawienia wołowiny i wieprzowiny (mieszane razem w jednej misce):

🔹 1 łyżeczka czosnku granulowanego
🔹 1 łyżeczka słodkiej papryki wędzonej
🔹 1/2 łyżeczki mielonego czarnego pieprzu

🧅 Pozostałe składniki:

🔹 3 większe cebule
🔹 5 dużych ząbków czosnku lub 7 mniejszych
🔹 Smalec lub olej roślinny do smażenia – według potrzeb
🔹 100–120 g koncentratu pomidorowego
🔹 1 szklanka (250 ml) czerwonego wina, najlepiej półsłodkie
🔹 2 łyżeczki cukru
🔹 2 czubate łyżki powideł śliwkowych lub 1 łyżka miodu (powidła są lepszą opcją)
🔹 40–50 g suszonych grzybów + woda z moczenia
🔹 200 g suszonych śliwek (najlepiej wędzonych) + woda z moczenia
🔹 2 łyżeczki majeranku
🔹 2 łyżeczki suszonego tymianku

🍃 Przyprawy do bigosu:

🔹 3 liście laurowe
🔹 10 ziaren czarnego pieprzu
🔹 8 ziaren ziela angielskiego
🔹 (Opcjonalnie) 8 owoców jałowca

BIGOS STAROPOLSKI. KROK PO KROKU.

KROK 1.

Suszone grzyby zalej zimną wodą do poziomu grzybów, nakryj talerzykiem i odstaw najlepiej na całą noc – 8 12 godzin. Wody nie powinno być za dużo – tyle żeby przykryć całe grzyby. Po tym czasie grzyby napęcznieją. Nie wylewaj wody – używa się jej do bigosu. Zalej też suszone śliwki, najlepiej wędzone na około pół godziny, również do poziomu śliwek. Również nie wylewaj wody.

KROK 2.

Teraz każdy rodzaj mięsa pokrój na mniejsze kawałki. Ja dodałam wieprzowinę, wołowinę, wędzony boczek oraz ulubioną kiełbasę. Boczek i kiełbasę przełóż do jednej miski, a wołowinę i wieprzowinę do drugiej. Mięso posyp przyprawami, czyli słodką papryką w proszku (najlepiej wędzoną), czosnkiem granulowanym, pieprzem. Za pomocą dłoni dobrze wszystko przemieszaj, tak aby przyprawy równomiernie pokryły wszystkie kawałki mięsa.

KROK 3.

Teraz odciśnij kapustę kiszoną z nadmiaru soku i kapustę trochę przesiekaj. Następnie przełóż kapustę do dużego garnka. Sok z odciśniętej kapusty zachowaj i odłóż gdzie na bok (sok może się w razie czego przydać później, ale nie musi – zależy jak kwaśny bigos lubisz). Świeżą kapustę również posiekaj i przełóż ją do garnka.

KROK 4.

Na patelni rozgrzej smalec lub ewentualnie olej roślinny. Kiedy tłuszcz będzie rozgrzany to wrzuć na patelnię boczek i kiełbasę. Smaż je krótko – tak z 2 minuty, od czasu do czasu mieszając. Mięso ma być podsmażone, ale nie całkowicie usmażone. Mięso trzeba będzie obsmażać partiami, ponieważ wszystkie kawałki nie zmieszczą się od razu na patelni (chyba że masz bardzo dużą patelnię). Następnie przełóż mięso do garnka z kapustą. Na tej samej patelni podsmaż pokrojoną drobną cebulę przez około 3 minuty, a potem dodaj starty czosnek, przemieszaj i smaż wszystko jeszcze pół minuty, a potem przełóż podsmażoną cebulkę z czosnkiem do garnka.

KROK 5.

W razie konieczności dodaj więcej tłuszczu np. smalcu i obsmaż wieprzowinę i wołowinę. Mięso trzeba będzie obsmażać partiami, ponieważ wszystkie kawałki nie zmieszczą się od razu na patelni. Obsmażaj około 3 – 4 minuty – mięso musi się wyraźnie zrumienić z każdej strony, ale w środku nadal pozostać surowe. Po obsmażeniu przełóż wszystko do garnka wraz z tłuszczem na którym smażyło się mięso. (Uwaga! Możesz obok albo zamiast tych wymienionych mięs wykorzystać np. dziczyznę i/lub sarninę w podobnej proporcji- dziczyznę lub sarninę również należy krótko podsmażyć, około 2 – 3 minuty, a potem przełożyć do garnka z kapustą).

KROK 6.

Następnie dodaj do garnka śliwki wraz z wodą w której się moczyły oraz grzyby wraz z wodą w której się moczyły. Grzyby polecam pokroić na mniejsze kawałki. Wodę po moczeniu grzybów polecam przelać przez cienkie sitko. Dodaj też liść laurowy, czarny pieprz w kulkach, ziele angielskie i opcjonalnie owoce jałowca.

KROK 7.

Dodaj koncentrat pomidorowy, cukier oraz wlej czerwone wino. Teraz bardzo dobrze wszystko przemieszaj.

KROK 8.

Duś pod przykryciem około 3 godziny (pierwszy dzień). Pamiętaj, aby co jakiś czas dobrze przemieszać bigos, zwłaszcza od spodu (żeby się nie przypalił). Kontroluj też wodę – jeśli woda wyparuje, dolewaj jej troszkę, ale nie za dużo. Zauważ, że na początku wlałaś/wlałeś wodę po moczeniu śliwek, wodę po moczeniu grzybów oraz wino. W razie konieczności możesz dolać też około pół szklanki zwykłej wody. W czasie gotowania, zwłaszcza pod koniec czasu woda w zdecydowanej większości wyparuje, ale w trakcie gotowania woda musi być na spodzie, aby bigos się nie przypalił. Po tych 2 godzinach gotowania się bigosu ostudź go i odstaw w zimne miejsce. Drugiego dnia gotuj bigos przez 2 godziny. Pamiętaj, od czasu do czasu zamieszaj i pilnuj wodę, aby zawsze było jej trochę na spodzie. Ostudź i odłóż w zimne miejsce.

KROK 9.

Trzeciego dnia dodaj powidła śliwkowe (jeśli nie masz powideł, dodaj trochę miodu), majeranek, suszony tymianek oraz pieprz (ilość pieprzu według Twoich upodobań). Wypróbuj bigos – jeśli potrzebne jest dodanie soli, to ją dodaj (ilość według Twoich upodobań). Sól warto dodać dopiero na koniec, bo sama kapusta kiszona i wędzonki są już słone. Podgrzewaj bigos dwie godziny, co jakiś czas mieszając. Pamiętaj o kontroli wody! Spróbuj: smak powinien być głęboki, słodko-kwaśny, mięsny, grzybowy. Jeśli wyda Ci się za mało kwaśny to możesz dolać trochę soku po odciśnięciu kapusty, która została odłożona na początku. W razie potrzeb dopraw. Przed podaniem odgrzewaj – po każdym odgrzewaniu bigos będzie jeszcze lepszy ♥

SMACZNEGO I UDANEGO, BŁOGOSŁAWIONEGO DNIA ♥

MAM DLA CIEBIE RÓWNIEŻ INNE PRZEPISY NA MIĘSNE DANIA:

Bigos z kapusty kiszonej i słodkiej. Mój ulubiony przepis ♥ – Kuchnia Izy

Bigos z młodej kapusty. – Kuchnia Izy

Gulasz z szynki wieprzowej i marchewki. – Kuchnia Izy

Fasolka po bretońsku z kiełbasą i boczkiem. – Kuchnia Izy

Gulasz wołowy z ziemniakami i marchewką. – Kuchnia Izy

Młoda kapusta z kiełbasą. Absolutnie pyszna. – Kuchnia Izy

Gulasz z szynki wieprzowej z warzywami. – Kuchnia Izy

Gulasz wieprzowy “jak u babci”. Pyszny! – Kuchnia Izy

WARTOŚĆ ODŻYWCZA:

Z podanych składników wyjdzie około 25 porcji.
Jedna porcja (1/25) będzie miała w przybliżeniu:
🔥 Kalorie: 560 kcal
💪 Białko:  31 g
🧈 Tłuszcze: 40 g
🥔 Węglowodany: 18 g

BIGOS STAROPOLSKI. SKŁADNIKI, PRZYGOTOWANIE, MOŻLIWOŚĆ WYDRUKOWANIA.

❓ FAQ – Bigos Staropolski

Jak długo moczyć suszone grzyby do bigosu?

Najlepiej 8–12 godzin (całą noc) w zimnej wodzie – wtedy pięknie miękną i oddają pełnię aromatu. Jeśli się spieszysz, możesz moczyć 1–2 godziny we wrzątku i potem je krótko podgotować, ale klasyczny bigos jest najlepszy z grzybami moczonymi przez noc.

Czy mogę użyć innych grzybów zamiast suszonych?

Do bigosu staropolskiego suszone grzyby są kluczowe, bo nadają mu głębię i „dzikość” smaku. Świeże pieczarki nie dadzą tego efektu – możesz je dodać, ale nie zastąpią suszonych. Najlepsze są borowiki, podgrzybki lub mieszanka leśnych.

Czy wodę z moczenia grzybów i śliwek trzeba dodać do bigosu?

Tak! To właśnie w tej wodzie jest najwięcej aromatu. Niczego nie wylewaj – wszystko wlej do garnka (uważaj tylko, żeby nie wlać ewentualnego piasku z dna).

Czy muszę używać dwóch rodzajów kapusty – kiszonej i świeżej?

Jeśli chcesz klasyczny bigos staropolski, to tak. Kiszoną daje kwaśność i aromat, świeża łagodzi smak i dodaje słodyczy. Oba rodzaje sprawiają, że bigos jest zbalansowany i głęboki w smaku.

Jakie mięso będzie najlepsze do bigosu?

Najlepszy smak daje miks mięs: wieprzowina (łopatka, karkówka), wołowina, boczek i dobra kiełbasa. Im więcej rodzajów, tym smak pełniejszy. Możesz jednak dobrać mięsa pod swój gust – bigos jest elastyczny.

Czy można użyć tylko jednego rodzaju mięsa?

Można, ale bigos straci część swojej złożoności. Najlepiej zostawić przynajmniej wieprzowinę + kiełbasę, a boczek doda aromatu wędzonki.

Czy koncentrat pomidorowy jest konieczny?

Tak, ale w niewielkiej ilości. Nie chodzi o to, by bigos był pomidorowy – tylko o delikatne podbicie smaku. Jeśli wolisz intensywniejszy, można dodać trochę więcej.

Czy bigos musi gotować się przez 3 dni?

Nie musi – ale wtedy jest najlepszy. Bigos z każdym kolejnym gotowaniem:

• staje się głębszy,
• bardziej harmonijny,
• mięso kruszeje,
• kapusta nabiera aromatu grzybów, śliwek i wina.
  Minimum to jeden dzień gotowania i jedno odstanie, ale trzy dni to złoty standard.

Czy mogę pominąć czerwone wino?

Wino dodaje szlachetności i podkręca aromaty, ale można je pominąć. Wtedy dodaj odrobinę więcej powideł lub miodu, aby zbalansować kwaśność kapusty.

Dlaczego bigos czasem wychodzi za kwaśny?

Powody mogą być trzy:

1. Kapusta kiszona była bardzo kwaśna i nie została przepłukana/odciśnięta.
2. Użyto za mało świeżej kapusty.
3. Za mało słodkości (suszone śliwki, powidła, cukier).
   Możesz go uratować, dodając świeżą kapustę, powidła lub trochę miodu.

Czy bigos można mrozić?

Tak! Bigos to jedno z najlepszych dań do mrożenia. Po rozmrożeniu jest jeszcze lepszy, bo smaki mają czas „przegryźć się” ponownie.

Czy bigos można przygotować wcześniej?

Jak najbardziej. Bigos to danie, które zyskuje z czasem. Idealnie zrobić go 2–3 dni przed podaniem, albo nawet tydzień wcześniej i zamrozić.

Jak przechowywać bigos?

W lodówce: do 5 dni.
W zamrażarce: do 3–4 miesięcy.
Pamiętaj, żeby przechowywać w szczelnym pojemniku.

Czy bigos łatwo przypalić?

Niestety tak – dlatego:

• mieszaj regularnie,
• kontroluj, czy na dnie jest trochę płynu,
• gotuj na bardzo małym ogniu.
  Jeśli masz ciężki, żeliwny garnek – jeszcze lepiej.